TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ CỦA DÂN LUẬT VIỆT NAM

112. Danh từ dân luật dịch ở danh từ droit civil trong tiếng Pháp. Nguồn gốc của nó là chữ La Tinh jus civile. Trong cổ luật La-Mã, jus civile có nghĩa rộng hơn dân luật, đối tượng jus civile rộng như tất cả ngành tư pháp ngày nay. Thời xưa ở xứ La Mã, tại thành Rome, có hai thứ luật: Một thứ áp dụng cho cac công dân La Mã gọi là jus civile (công lý dân sự-luật dân sự), một thứ áp dụng cho các người ngoại quốc gọi là jus gentium (luật pháp của các quốc gia-công pháp). Sự phân biệt giữa jus civile và jus gentium đã đưa đến sự phân biệt giữa tư pháp và công pháp ngày nay. Cho đến thế kỷ 18, ở Pháp người ta vẫn hiểu jus civile là tư pháp. Như vậy danh từ dân luật, với định nghĩa hiện thời cảu nó, chỉ thực sự có trong thời cận đại.
Ở Việt Nam, danh từ dân luật lại còn có muộn hơn nữa. Người ta bắt đầu dùng danh từ dân luật từ khi ban hành các bộ luật kim thời như Dân Luật Giản yếu năm 1883 ở Nam Bộ, Dân luật Bắc 1931, Bộ dân luật Trung 1936. Từ đó trở về trước, dân luật lẫn lộn với các ngành luật khác, vì không có sự phân biệt rõ rệt. Vì vậy mà khi nghiên cứu sự tiến triển của Dân luật Việt Nam qua lịch sử, ta phải xét chung cả nền luật pháp Việt Nam.

(…) 81-96./.