THỰC HIỆN CÔNG VIỆC KHÔNG CÓ ỦY QUYỀN

Tại trang 16 bản án phúc thẩm số 528/2021/KDTM-PT, “Hội đồng xét xử phúc thẩm đã xác định căn cứ pháp luật để giải quyết là những quy định tại các Điều 132 và 137 của BLDS 2005“. Theo khoản 1 Điều 137 BLDS 2005 thì “Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm xác lập”. Điều này có nghĩa là chiếc máy in C1100 và bộ UPS vẫn thuộc quyền sở hữu của KMV, số tiền 3.409.111.200 đồng, mà KMV và Sao Nam đã lấy của Saigonbook, vẫn là của Saigonbook. Các bên quản lý, sử dụng, khai thác, bảo quản các tài sản này, không phải với tư cách là chủ sở hữu, mà là với tư cách là người “thực hiện công việc không có ủy quyền” theo Điều 594 BLDS 2005 và sau ngày 01-01-2017, là theo Điều 574 BLDS 2015.
Từ thời điểm nhận máy in C1100 ngày 30/12/2014 đến ngày 6/8/2015, Saigonbook đã quản lý, sử dụng, khai thác, bảo quản chiếc máy in C1100 như tài sản của chính mình, “thực hiện công việc như công việc của chính mình“, đúng với qui định tại khoản 2 Điều 594 BLDS 2005. Saigonbook đã in được 225.771 Click Charge và đã tính khấu hao được 19.190.535 đồng. Số tiền khấu hao này đã được Saigonbook nêu tại Đơn khởi kiện ngày 10/11/2015, được bản án sơ thẩm số 439/2016/KDTM-ST đã ghi nhận tại trang 20. KMV và Sao Nam đã không kháng cáo phần khấu hao này. Từ ngày 6/8/2015, các bên thỏa thuận hợp đồng vô hiệu, nhưng giữ bí mật hợp đồng, “các bên trả lại cho nhau những gì đã nhận”. Ngày 8/8/2015, Sao Nam đã thu hồi máy C1070P và Saigonbook đã nhận lại đủ tiền 1.320.000.000 đồng. Riêng với máy C1100, Saigonbook phải trả nợ ngân hàng thì mới trả máy được cho KMV và Sao Nam. Ngày 14/8/2015, Saigonbook trả dứt nợ ngân hàng và thanh lý hợp đồng cho thuê tài chính. Ngày 18/8/2015, Sao Nam đến trụ sở Saigonbook để thu hồi máy bằng hình thức “mua lại“, nhưng Saigonbook không thể bán, vì bán là vi phạm pháp luật. Như vậy, từ sau ngày 6/8/2015, máy in C1100 và bộ UPS không hoạt động. Saigonbook đã thực hiện bảo quản máy in C1100 và bộ UPS như công việc của chính mình, theo qui định tại khoản 2 Điều 595 BLDS 2005, để chờ tòa án giải quyết. Tòa án đã giải quyết sai và việc bảo quản máy in bị kéo dài, nhưng Saigonbook cũng đã tiếp tục bảo quản tại vị trí mà Sao Nam đã lắp đặt và tiếp tục duy trì máy lạnh làm mát thiết bị. Đến tháng 10 năm 2017, Saigonbook phải “Dừng Doanh Nghiệp – Đòi Công Lý“. Trước khi “Dừng Doanh Nghiệp”, thu dọn mặt bằng để cho thuê, ngày 15-10-2017, Saigongook đã gửi cho KMV và Sao Nam văn bản số 10/2017, bút lục số 1139, thông báo về việc “tháo dỡ, di dời máy C1100 và bảng hiệu”, theo đúng qui định khoản 5 Điều 575 BLDS 2015. Thế nhưng, KMV thì không phản hồi, còn Sao Nam thì trả lời bằng văn bản số 022/ADM-17 ngày 17/10/2017, bút lục số 1138, tiếp tục khẳng định chiếc máy in C1100 là của Saigonbook, nên không thực hiện việc nhận lại máy in để bảo quản, sử dụng, mặc dù lúc đó, Saigonbook không đòi lại tiền.

Như vậy chiếc máy in C1100 và bộ UPS vẫn là của KMV kể từ thời điểm được bàn giao. Saigonook quản lý, sử dụng, khai thác, bảo quản chỉ là “thực hiện công việc không có ủy quyền” theo qui định tại Điều 594 BLDS 2005 và Điều 595 BLDS 2005. Sau ngày 01-01-2017, BLDS 2015 có hiệu lực, Saigonbook tiếp tục “thực hiện công việc không có ủy quyền” theo qui định tại Điều 574 BLDS 2015 và Điều 575 BLDS 2015. Do đó, tình trạng hư hỏng của máy in C1100, thậm chí nếu bị mát, cũng không thuộc về trách nhiệm của Saigonbook; vì theo qui định tại khoản 1 Điều 575 BLDS 2015 thì “Người thực hiện công việc không có ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc phù hợp với khả năng, điều kiện của mình”. KMV và Sao Nam không thể đòi hỏi Saigonbook phải bảo quản chiếc máy in C1100 và bộ UPS trong tình trạng như mới suốt gần 7 năm qua. Cho nên, việc xác định nguyên nhân hư hỏng (nếu có) và giá trị còn lại là không cần thiết, vì dù tình trạng máy in C1100 và bộ UPS thế nào, thì Saigonbook cũng không phải chịu trách nhiệm.

Trong thực tế, một người bị lừa như Saigonbook, có thể vì tức giận, sẽ không bảo quản tài sản theo đúng qui định của người thực hiện công việc không có ủy quyền. Nhưng với Saigonbook thì đã thực hiện công việc không có ủy quyền theo đúng qui định của pháp luật. Trước khi dừng doanh nghiệp, phải tháo dỡ máy móc, Saigonbook đã thông báo cho KMV và Sao Nam theo đúng qui định tại khoản 5 Điều 575 BLDS 2015. TAND TP.HCM và VKSND Thành phố Hồ Chí Minh đứng về phía KMV, Sao Nam, tạo cớ thẩm định để kéo dài vụ án, tìm kế để làm khác Quyết định giám đốc thẩm số 49/2020/KDTM-GĐT, chứ thực chất, thẩm định cũng là vô ích. Saigonbook đã phòng ngừa chiêu trò thẩm định như thế này từ rất sớm./.